nuntii

Die decimo mensis Aprilis, anno bis millesimo vicesimo tertio, praeses Civitatum Foederatarum, Iosephus Biden, legem sanxit qua "calamitatem nationalem" COVID-19 in Civitatibus Foederatis Americae officialiter finem imposuit. Post unum mensem, COVID-19 iam non constituit "calamitatem salutis publicae momenti internationalis". Mense Septembri anni bis millesimo vicesimo secundo, Biden dixit "pandemiam COVID-19 finitam esse," et eo mense plus quam decem milia mortuum ob COVID-19 in Civitatibus Foederatis Americae fuisse. Scilicet, Civitates Foederatae non solae tales affirmationes faciunt. Nonnullae nationes Europaeae finem calamitatis pandemiae COVID-19 anno bis millesimo vicesimo secundo declaraverunt, restrictiones sustulerunt, et COVID-19 sicut influenzam tractaverunt. Quas lectiones ex talibus affirmationibus in historia capere possumus?

Tribus abhinc saeculis, rex Franciae Ludovicus XV decrevit pestis pestis quae in Gallia meridionali saeviebat finitam esse (vide imaginem). Per saecula, pestis numerum ingens hominum toto orbe terrarum necavit. Ab anno 1720 ad annum 1722, plus quam dimidia pars incolarum Massiliae periit. Propositum principale decreti erat mercatoribus permittere ut negotia resumerent, et gubernatio populum invitavit ut ignes ante domos suas accenderent ad finem pestis "publice celebrandum". Decretum plenum erat caerimoniis et symbolis, et exemplar statuit pro subsequentibus declarationibus et celebrationibus finis pestis. Etiam lucem acrem inicit in rationem oeconomicam post tales pronuntiationes.

Edictum quo rogo Lutetiae ad celebrandum finem pestis in Provincia anno 1723 facto declaratur.

Sed num decretum vere pestem finivit? Minime. Fine saeculi XIX, pandemiae pestilentes adhuc evenerunt, quibus tempore Alexander Yersin pathogenum Yersinia pestis Hong Kongi anno MDCCCXCIV detexit. Quamquam quidam scientifici credunt pestem annis MDCCCXC evanuisse, longe abest a reliquia historica. Homines forma zoonotica endemica in regionibus rusticis occidentalis Civitatum Foederatarum inficit et in Africa et Asia frequentior est.

Itaque non possumus quin quaeramus: num umquam pandemia finietur? Si ita, quando? Organizatio Mundialis Salutis eruptionem finitam iudicat si nulli casus confirmati vel suspecti per duplum temporis quam maximum tempus incubationis virus nuntiati sunt. Hac definitione utens, Uganda finem recentissimae eruptionis Ebolae in patria die XI Ianuarii MMXXIII declaravit. Attamen, quia pandemia (terminus a Graecis verbis "pan" [omnes] et "demos" [populus] derivatus) est eventus epidemiologicus et sociopoliticus in scala globali occurrens, finis pandemiae, sicut initium eius, non solum a criteriis epidemiologicis, sed etiam a factoribus socialibus, politicis, oeconomicis et ethicis pendet. Datis difficultatibus in eliminando virus pandemicum (inter quas disparitates structurales sanitatis, tensiones globales quae cooperationem internationalem afficiunt, mobilitatem populationis, resistentiam antiviralem, et damnum oecologicum quod mores animalium silvestrium mutare potest), societates saepe consilium cum minoribus sumptibus socialibus, politicis et oeconomicis eligunt. Consilium implicat aliquas mortes tamquam inevitabiles tractare pro certis coetibus hominum cum condicionibus socioeconomicis pauperibus vel problematibus sanitatis subiacentibus.

Itaque pandemia finitur cum societas ad sumptus sociopoliticos et oeconomicos mensurarum salutis publicae pragmatice perveniat – breviter, cum societas mortalitatem et morbiditatem conexas normalizat. Hae rationes etiam ad id quod "endemia" morbi appellatur conferunt ("endemia" a Graeco *en* [intra*] et *demos* derivatur), processus qui tolerantiam certi numeri infectionum implicat. Morbi endemici plerumque eruptiones interdum morborum in communitate causant, sed non ad saturationem sectionum emergentium ducunt.

Exemplum est influenza. Pandemia influenzae H1N1 anni 1918, saepe "influenza Hispanica" appellata, quinquaginta ad centum miliones hominum toto orbe terrarum interfecit, inter quos circiter 675 000 in Civitatibus Foederatis Americae. Sed stirps influenzae H1N1 non evanuit, sed in mitioribus formis circulare perrexit. Centra pro Morborum Imperio et Praeventione (CDC) aestimant circiter triginta quinque milia hominum in Civitatibus Foederatis Americae ex influenza quotannis per decennium proximum mortuos esse. Societas non solum morbum "endemicum" fecit (nunc morbus seasonalis), sed etiam mortalitatis et morbiditatis rationes annuas normalizavit. Societas etiam eum consuetudinem reddit, id est, numerus mortuum quem societas tolerare vel quibus respondere potest consensum factum est et in mores sociales, culturales et sanitarios necnon in exspectationes, sumptus et infrastructuram institutionalem insitum est.

Aliud exemplum est tuberculosis. Cum unum e propositis sanitatis in propositis progressionis durabilis Nationum Unitarum sit "tuberculosis eliminare" ante annum 2030, restat videre quomodo hoc efficietur si paupertas absoluta et inaequalitas gravis perseverant. Tuberculosis est "interfector tacitus" endemicus in multis terris humilis et medii reditus, impulsus inopia medicamentorum essentialium, opibus medicis insufficientibus, malnutritione et condicionibus habitationum nimis plenae. Per pandemiam COVID-19, proportio mortuorum ex tuberculosi primum post plus quam decennium crevit.

Cholera etiam endemica facta est. Anno MDCCCLI, effectus cholerae in valetudinem et perturbatio commercii internationalis legatos potestatum imperialium impulerunt ut primam Conferentiam Sanitariam Internationalem Parisiis convocarent ad disputandum de modis coercendi morbum. Primas regulas sanitarias globales protulerunt. Sed quamquam pathogenum qui choleram causat inventum est et curationes relative simplices (inter quas rehydratio et antibiotica) praesto sunt, periculum sanitatis ex cholera numquam vere finitum est. Toto orbe terrarum, sunt 1.3 ad 4 milliones casuum cholerae et 21,000 ad 143,000 mortes conexae quotannis. Anno MMXVII, Grex Operativus Globalis de Coercione Cholerae viam delineavit ad choleram eliminandam ante annum MMXXX. Attamen, eruptiones cholerae annis proximis in regionibus bellis obnoxiis vel pauperibus toto orbe terrarum creverunt.

HIV/AIDS fortasse exemplum aptissimum recentis epidemiae est. Anno 2013, in Conventu Speciali Unionis Africanae, Abuiae in Nigeria habito, civitates sodales se obligaverunt ad gradus capiendos ad eliminationem HIV et AIDS, malariae et tuberculosis ante annum 2030. Anno 2019, Ministerium Salutis et Munerum Humanorum similiter initium nuntiavit ad epidemiam HIV in Civitatibus Foederatis Americae ante annum 2030 eliminandam. Sunt circiter 35,000 novae infectiones HIV in Civitatibus Foederatis Americae quotannis, magna ex parte impulsae iniquitatibus structuralibus in diagnosi, curatione et praeventione, dum anno 2022, erunt 630,000 mortes HIV relatae toto orbe terrarum.

Quamquam HIV/AIDS problema salutis publicae globalis manet, non iam pro crisi salutis publicae habetur. Immo, natura endemica et cotidiana HIV/AIDS et successus therapiae antiretroviralis id in morbum chronicum transformaverunt, cuius coercitio pro opibus limitatis cum aliis problematis salutis globalis certare debet. Sensus crisi, prioritatis et necessitatis, qui cum prima inventione HIV anno 1983 coniunctus est, imminutus est. Hic processus socialis et politicus mortes milium hominum quotannis normalizavit.

Itaque finis pandemiae declaratus punctum significat quo valor vitae hominis variabilis actuarialis fit – aliis verbis, gubernationes decernunt sumptus sociales, oeconomicos et politicos servandae vitae utilitates superare. Notandum est morbum endemicum opportunitatibus oeconomicis comitari posse. Sunt considerationes mercatus diuturnae et utilitates oeconomicae potentiales ad morbos qui olim pandemiae globales erant prohibendos, curandos et moderandos. Exempli gratia, mercatus globalis medicamentorum HIV circiter $30 miliarda anno 2021 valebat et expectatur $45 miliarda excedere anno 2028. In casu pandemiae COVID-19, "COVID longa," nunc ut onus oeconomicum visa, proximus punctus incrementi oeconomici pro industria pharmaceutica esse potest.

Haec exempla historica clare demonstrant neque nuntium epidemiologicum neque ullum nuntium politicum esse finem pandemiae, sed normalizationem mortalitatis et morbiditatis per consuetudinem et endemicitatem morbi, quae in casu pandemiae COVID-19 "vita cum viro" appellatur. Quod pandemiae finem adduxit etiam fuit determinatio gubernationis ut crisis salutis publicae conexa non iam periculum afferret productivitati oeconomicae societatis aut oeconomiae globali. Finis igitur discriminis COVID-19 est processus complexus determinandi vires politicas, oeconomicas, ethicas et culturales potentes, neque est effectus accuratae aestimationis realitatum epidemiologicarum neque tantum gestus symbolicus.